Miasto i rzeka. Niderlandzki fenomen?

Kierownik projektu:   dr Rafał Szmytka

Tytuł projektu:  Miasto i rzeka. Niderlandzki fenomen?    

Środki przyznane: 15 000 zł

Data zawarcia i zakończenia   24.10-24.11.2022

Instytucja finansująca: Inicjatywa Doskonałości – Uczelnia Badawcza

Opis projektu:

Późnośredniowieczne i wczesnonowożytne Niderlandy rozumiane jako Siedemnaście Prowincji stanowiły najbardziej zurbanizowany obszar Starego Kontynentu. Na przełomie XV i XVI w. niemal 40% ludności Brabancji, Flandrii mieszkała w miastach. Obszary leżących na północ od górzystego pasma Ardenów hrabstw i księstw poddawane były wylesianiu, na wydartych morzu i osuszonych połaciach ziemi tworzono żyzne poldery, a wzdłuż rzek budowano obiekty hydrotechniczne służące zabezpieczaniu przed powodzią. Takie warunki sprzyjały rozkwitowi miast.
 
Relacje między mieszkańcami Prowincji a środowiskiem naturalnym – w szczególności żywiołem wody – nie sposób rozpatrywać tylko w kategoriach konfliktu między kulturą i naturą. Na przykładzie brabanckich i flamandzkich miast analizie poddane zostaną związki między rozwojem demograficznym, urbanistycznym i gospodarczym ośrodków miejskich oraz wykształceniem się lokalnej tożsamości a przemianami hydrograficznymi – zarówno naturalnymi jak i antropogenicznymi – w dorzeczu Skaldy.
 
Główny nacisk badań położony zostanie na miasta Brabancji i Flandrii: Brukselę, Antwerpię, Leuven oraz Gandawę, Dendermonde, Oudenaarde i Doornik (Tournai). Ośrodki te stanowiły główne centra gospodarcze, kulturalne i polityczne Księstwa Brabancji i Hrabstwa Flandrii - ziem zwanych przez burgundzkich władców mianem les pays de par deça (kraje leżące tutaj, przy nas).
 
Uchwycenie przemian społecznych związanych z tożsamością, jak też tych dotyczacych krajobrazu i stosunków wodnych wymaga szerszej perspektywy chronologicznej. W związku z tym refleksja obejmie zasadniczo okres od połowy XIV w. do końca XVI w.