Społeczeństwo obywatelskie i pierwsze wybory: kultura wyborcza w okresie rewolucji 1848 r. na przykładzie krajów czeskich oraz Galicji i Bukowiny

Kierownik projektu:  dr hab. Stanisław Longin Pijaj, prof. UJ

Tytuł projektu:  Społeczeństwo obywatelskie i pierwsze wybory: kultura wyborcza w okresie

rewolucji 1848 r. na przykładzie krajów czeskich oraz Galicji i Bukowiny

Data zawarcia: 2024-04-03

Instytucja finansująca: Narodowe Centrum Nauki

Opis projektu:

Zmiany polityczne, jakie dokonywały się w XIX w., oznaczały stopniowe wprowadzanie w poszczególnych państwach rządów konstytucyjnych, konsekwencją tego było tworzenie ciał przedstawicielskich – parlamentów. W przypadku Europy Środkowej „kamieniem milowym” dla tego typu zmian były wypadki mające miejsce podczas rewolucji 1848 r. Dotyczy to także monarchii Habsburgów, gdzie w 1848 r. po raz pierwszy w jej historii powołano do życia ogólnopaństwowy parlament (Reichstag) i przeprowadzono do niego wybory. Austriacki Reichstag działał krótko, ale podjęto na nim dyskusje nad szeregiem kwestii ważnych dla monarchii. Warto podkreślić, że ordynacja wyborcza dawała możliwość udziału w nim także reprezentantom niższych warstw społecznych.

            Podstawowym celem projektu jest analiza kampanii wyborczych w 1848 r. w krajach czeskich i w Galicji oraz połączonej z nią w tym czasie Bukowinie. Pozwoli to zdobyć materiał do badań nad kulturą polityczną okresu rewolucji 1848 r. Porównanie uzyskanych wyników, zarówno na poziomie badanych grup krajów (kraje czeskie – Galicja i Bukowina), jak i poszczególnych krajów (np. Galicja-Bukowina, Czechy-Morawy) oraz regionów (np. wschodnia i zachodnia Galicja) da także możliwość prowadzenia badań szerszych, dotyczących całej monarchii habsburskiej. Wybór krajów czeskich i Galicji jako obiektu badań nie jest przypadkowy, obejmowały one duży obszar i zamieszkiwała je znaczna liczba ludności, mają pewne cechy wspólne (np. peryferyjny charakter), jak i odrębne (np. różnice w rozwoju gospodarczym). Ze względu na ich zróżnicowany charakter etniczny i religijny można będzie na ich przykładzie ustalić wpływ wypadków 1848 r. na rozwój kultury politycznej poszczególnych wspólnot.